شناسایی مزیت های رقابتی مورد نیاز برای حصول آرمانهای فناوری چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران و تدوین استراتژی های کلان رقابتی متناسب

چکیده یکی از آرمان های تحقق چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، دستیابی به جایگاه اول فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی است. از نظر فناوری، کشور جمهوری اسلامی ایران با رقیبان خود در منطقه، در یک رقابت تنگاتنگ است که پیچیدگی محیط همواره باعث افزایش پویایی رقابت شده است. همه کشورهای منطقه با شتاب به سوی تحقق آرمان های فناوری خود در حرکت هستند. پویایی رقابت در این محیط، نیاز به تحلیل مزیّت رقابتی را بیشتر از گذشته بیان می کند. در این پژوهش با استفاده از نظریه مبتنی بر منابع، نظریه مبتنی بر محیط، مدل دلتا و همچنین شاخص های کلان رقابت پذیری، وضعیت مزیّت رقابتی کشور برای حصول آرمان های فناوری چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران تحلیل و بررسی می شود. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت موجود اهدافِ سیاست های فناوری همچون: الف) ایجاد ظرفیت خلق علم، فناوری و نوآوری ب) ظرفیت انتقال و انتشار علم، فناوری و نوآوری و ج) ایجاد ظرفیت جذب علم، فناوری و نوآوری با وضعیت مطلوب آن هاست. برای کشف شکاف های بین وضعیت موجود و مطلوب فناوری سوالات و فرضیات پژوهش بر اساس اهداف شکل گرفتند. در ظرفیت خلق فناوری متناسب با 5 سوال اصلی و 13 سوال فرعی، فرضیات پژوهشی و آماری ساخته شدند. برای کشف شکاف در ظرفیت انتقال و انتشار علم، فناوری و نوآوری، متناسب با سوالات پژوهش، 5 فرضیه اصلی و 5 فرضیه فرعی ساخته شدند. برای کشف شکاف های بین وضعیت موجود و مطلوب در ظرفیت جذب علم، فناوری و نوآوری، متناسب با 6 سوال اصلی و 12 سوال اصلی، فرضیات پژوهشی و آماری ساخته شدند. وضعیت موجود و مطلوب فناوری، با رویکرد پژوهش کمی و استراتژی پیمایش با ابزار پرسشنامه که جامعه آماری آن خبرگان عرصه فناوری هستند بررسی می شود. نتایج حاصل از آزمون مقایسات زوجی بیانگر این است که در تمامی حوزه های بررسی شده در زمینه فناوری، بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب شکاف معناداری وجود دارد. لذا بدین منظور، برای پرکردن شکاف ها، استراتژی های کلان رقابتی متناسب شناسایی و پیشنهاد شدند. کلمات کلیدی: فناوری، مزیّت رقابتی، استراتژی های رقابتی، چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، مدیریّت استراتژیک